Ο ΕΚ ΔΙΣΤΟΜΟΥ ΑΓΙΟΤΑΦΙΤΗΣ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΛΕΟΝΤΙΟΣ ΔΙΣΤΟΜΙΤΗΣ ΕΣΩΣΕ ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ ΤΟ ΜΕΤΟΧΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΑΦΟΥ ΣΤΗΝ ΠΛΑΚΑ, ΑΠΟ ΤΟ 1823 ΕΩΣ ΤΟ 1834! ΠΕΘΑΝΕ ΠΑΜΠΤΩΧΟΣ ΚΑΙ ΜΟΝΟΣ ΣΤΗΝ ΘΗΒΑ, ΚΥΝΗΓΗΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΒΑΥΑΡΟ ΑΝΤΙΒΑΣΙΛΕΑ ΑΡΜΑΝΣΠΕΡΚ .
Είναι πλούσια και αξιοπρόσεκτη η ιστορία των Αγίων Αναργύρων της Πλάκας, που είναι γνωστό ως Μετόχι του Παναγίου Τάφου. Ο ναός ήταν το Καθολικό της Μονής του Κολοκύνθη, εξ ου και η γνωστή ονομασία Κολοκυνθού. Σώθηκαν από τον Δημήτριο Γρ. Καμπούρογλου πληροφορίες από σιγίλια, τα οποία αποκαλύπτουν πως πριν από το έτος 1650 ο ιερέας Δημήτριος Κολοκύνθης αφιέρωσε την προγονική του μονή σε γυναικείο μοναστήρι. Το 1760 ήταν χρονιά σημαδιακή για τον ναό και την περιουσία του. Αγοράστηκε από τον έξαρχο του Αγίου Τάφου στην Αθήνα αρχιμανδρίτη Ιάκωβο, ο οποίος τον κατέστησε αγιοταφίτικο Μετόχι.
Πέρασε μεγάλες περιπέτειες το Μετόχι, ιδιαίτερα στα χρόνια του τυράννου Χατζή Αλή Χασεκή. Αγώνες και αγωνίες για τους πρωτοσύγκελους που επιστατούσαν και προσπαθούσαν να διασώσουν την περιουσία του, η οποία αυξήθηκε με το πέρασμα των ετών. Εξάλλου, εκεί συγκεντρώνονταν για να συσκεφθούν και να συζητήσουν οι άρχοντες της πόλης στους σκοτεινούς αιώνες της τουρκοκρατίας για ζητήματα που αφορούσαν τη θρησκευτική εξάρτηση των Αθηνών. Κυρίαρχο θέμα και η πνευματική επικοινωνία των Αθηνών με την κεντρική ιερή εστία της πίστης, τα Ιεροσόλυμα. Το γεγονός ότι εκεί, στους Αγίους Αναργύρους, θάβονταν μέλη της αρχοντικής οικογένειας των Παλαιολόγων αποκαλύπτει τη σημαντικότητα του χώρου για την πόλη των Αθηνών.
Ήλθαν, όμως, και τα χρόνια της Εθνεγερσίας και το Μετόχι δεν έλειψε από το μεγάλο προσκλητήριο. Υπάρχει, μάλιστα, ένας ιερωμένος, ο οποίος, ενώ προσέφερε τα μέγιστα στον Αγώνα, δεν απόλαυσε τα αγαθά της ελευθερίας και είχε θλιβερό τέλος. Ήταν, μάλιστα, ο πρωτεργάτης διάσωσης των Αγίων Αναργύρων και όσης περιουσίας απέμεινε στο Μετόχι. Πρόκειται για τον αγιοταφίτη αρχιμανδρίτη, τον πρωτοσύγκελο Λεόντιο Διστομίτη όπως ήταν το επώνυμό του, το οποίο προερχόταν από τον τόπο καταγωγής του, δηλαδή το Δίστομο. Ως αγιοταφίτης, λοιπόν, ανέλαβε τη διεύθυνση του Μετοχίου από την επαναστατική κυβέρνηση το 1823.
Παρέμεινε στη θέση αυτή έως το 1825, όταν, λόγω των πολεμικών συνθηκών, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Μετόχι και να το παραδώσει σε έναν άλλο αγιοταφίτη, τον αρχιμανδρίτη Ιγνάτιο. Ο ίδιος τριγυρνούσε σε διάφορους τόπους, άνεργος και πένης, μέχρι το 1831. Τότε μετέβη στην Κωνσταντινούπολη, παρέδωσε στον Πατριάρχη τους λογαριασμούς του και διορίσθηκε εκ νέου επικεφαλής του Μετοχίου. Η κατάσταση στην οποία είχαν περιέλθει το Μετόχι και η περιουσία του ήταν δραματική. Τα πάντα είχαν ερημωθεί και καταρρεύσει. Αποδύθηκε, λοιπόν, σε μία αγωνιώδη προσπάθεια, αφενός να αποκαταστήσει τον ναό και τα γύρω κτίσματά του και αφετέρου να αξιοποιήσει την περιουσία που διέθετε. Δεν ήταν αμελητέα η περιουσία που είχε στις παρυφές του Λυκαβηττού, στο τέρμα Πατησίων, στην επαρχία Θηβών, αλλά και στην Εύβοια. Ακόμη και έναν θαυμάσιο Μύλο στους Ποδάρους διέθετε το αγιοταφίτικο Μετόχι.
Η αποψίλωση της περιουσίας του ναού. Ο ρόλος του Βαυαρού Αντιβασιλέα
Η λεηλασία που υπέστη η εκκλησιαστική περιουσία έπληξε και τη δική του περιουσία. Παραδειγματικά αναφέρεται πως ο βασιλιάς Οθων, για να ευνοήσει τους συμπατριώτες του, οι οποίοι είχαν αποικήσει την περιοχή του Ηρακλείου, υπέγραψε διάταγμα απαλλοτρίωσης ελαιώνα του Μετοχίου για να εξασφαλίζουν οι άποικοι το λάδι τους. Ο αρχιμανδρίτης Λεόντιος, του οποίου η ζωή και η δράση αποτελούν υπόδειγμα ενάρετου ανδρός, έβλεπε να αποψιλώνεται η περιουσία την οποία ακόμη και οι κατακτητές είχαν σεβαστεί. Ο ίδιος παύθηκε, από την υπό τον κόμη Άρμανσπεργκ αντιβασιλεία, το 1834 και έφυγε από τη ζωή δύο χρόνια αργότερα (Ιούλιος 1836) πάμπτωχος και μόνος, στη Θήβα. Μόλις το 1847 αποδόθηκε επισήμως στο Μετόχι του Παναγίου Τάφου και αυτός ο ναός των Αγίων Αναργύρων. Η μακρά και ενδιαφέρουσα συνέχεια απαιτεί ειδική μονογραφία για να παρουσιαστεί.-
